Rechtspraak

Vrijwel iedereen heeft ermee te maken: een whatsapp-groep met collega’s. Is de inhoud van de whatsapp-gesprekken werk of privé? Deze vraag kwam aan bod in drie aan elkaar gerelateerde uitspraken van de kantonrechter Limburg. Het antwoord van de kantonrechter: de inhoud van whatsappgesprekken is privé. De uitkomst van de zaak is dat het ontslag van drie collega’s die in een whatsappgroep waarop kwetsende uitlatingen worden geplaatst door een van hen, geen stand houdt c.q. de verzochte ontbinding niet wordt toegewezen.

Uit vaste rechtspraak blijkt dat de rechter terughoudend dient om te gaan met een beroep op vernietiging van een beëindigingsovereenkomst wegens dwaling, nu een dergelijke overeenkomst juist is gericht op het verkrijgen van zekerheid. Deze terughoudendheid volgt ook uit het oordeel van de Rechtbank Rotterdam van 3 november 2020; hoewel werknemer had gedwaald met betrekking tot de toepasselijke opzegtermijn, wordt niet overgegaan tot vernietiging van de beëindigingsovereenkomst.

Hoewel tot juli 2020 verzoeken tot ontbinding van de i-grond steeds door rechters zijn afgewezen, zijn er nu steeds meer gevallen bekend waarin het beroep van werkgevers op de i-grond slaagt. De uitspraak van Rb. Noord- Holland van 28 oktober 2020 is hier een voorbeeld van. Welke onderbouwing speelde voor toekenning van de ontbinding in deze zaak een rol?

Hoe pas je de referentieperiode van drie maanden toe om vast te stellen of sprake is van een collectief ontslag? Het Hof van Justitie kwam tot het oordeel dat elke periode in aanmerking moet worden genomen waarin een individueel ontslag heeft plaatsgevonden en waarin zich het grootste aantal ontslagen heeft voorgedaan om redenen die geen betrekking hebben op de persoon van de werknemer. Op basis van de WMCO dient dus te worden gekeken naar de drie maanden vóór, na, of gedeeltelijk vóór en gedeeltelijk na het betreffende individuele ontslag.

Eerder vandaag is een arrest van de Hoge Raad verschenen inzake de vraag of tussen partijen al dan niet een arbeidsovereenkomst in de zin van artikel 7:610 BW heeft bestaan. De Hoge Raad overweegt dat, anders dan uit zijn arrest Groen/Schoevers wel is afgeleid, de bedoeling van partijen geen rol speelt bij de vraag of de overeenkomst moet worden aangemerkt als arbeidsovereenkomst.

In deze bijdrage updaten wij u over twee ontwikkelingen in het licht van het coronavirus. Eerst gaan wij in op de belangrijkste punten uit de recentelijk aangekondigde NOW 3.0-regeling.Vervolgens bespreken wij een uitspraak van de Rechtbank Rotterdam over een ontslag op staande voet na het niet opvolgen van overheidsmaatregelen en interne instructies als gevolg van de coronacrisis.

In de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 28 juli 2020 stond de vraag centraal of een particuliere bedrijfsrecherche een werkneemster van een opdrachtgever mocht observeren in haar tuin. Het hof gaat in op de reikwijdte van het privacyrecht en de waarde van een voor de branche ontwikkelde privacygedragscode (hierna: gedragscode).

Het betrof in deze zaak een particuliere bedrijfsrecherche die werd ingeschakeld door een werkgever om een vermoeden van ziekteverzuimfraude te onderzoeken. Er waren signalen dat een zieke werkneemster thuis werkzaamheden verrichtte. De bedrijfsrecherche verrichtte een tweetal observaties en maakte video-opnamen van de werkneemster in haar tuin. De tuin gebruikte ze als publiek toegankelijke theetuin waar ze versnaperingen aan bezoekers verkocht. De bedrijfsrecherche rapporteerde dit aan de werkgever waarna de werkneemster op staande voet is ontslagen.

De werkneemster is van mening dat de bedrijfsrecherche door de observaties haar privacy heeft geschonden en daarmee onrechtmatig heeft gehandeld. Ze stapt naar de rechter, maar in eerste aanleg worden de vorderingen afgewezen.

Ingevolge artikel 7:673 lid 7 sub c BW kan een werknemer het recht op transitievergoeding verliezen indien het einde van zijn arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen en/of nalaten. Tot onder beschreven arrest van de Hoge Raad oordeelden lagere rechters slechts dat de betrokken werknemer geen recht heeft op een transitievergoeding vanwege ernstig verwijtbaar handelen (op één uitzondering na) in combinatie met een ontbinding op de e-grond (verwijtbaar handelen of nalaten). Het leek er daarom in de praktijk lange tijd op dat een werknemer enkel zijn recht op transitievergoeding kon verliezen ingeval van een ontbinding van de arbeidsovereenkomst op de e-grond. Recente ontwikkelingen, waaronder bedoeld arrest van de Hoge Raad en een aantal uitspraken van lagere rechters, laten echter zien dat niet per definitie sprake moet zijn van een ontbinding op de e-grond (verwijtbaar handelen van de werknemer) om het recht op een transitievergoeding te verliezen. In deze bijdrage wordt het arrest van de Hoge Raad en een aantal uitspraken van lagere rechters besproken.

Met de inwerkingtreding van de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) is een nieuwe ontslaggrond - de ‘i-grond’ of de ‘cumulatiegrond’ - geïntroduceerd. Inmiddels is er een aantal uitspraken verschenen waarin een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst met beroep op de i-grond is afgewezen. Op 6 juli 2020 is voor het eerst een ontbindingsverzoek op de i-grond toegewezen. In deze zaak gaat het om een combinatie van een bijna voldragen d-grond (disfunctioneren) en een niet duurzaam verstoorde arbeidsrelatie (g-grond).

In deze zaak gaat het om de vraag of een werkgever de arbeidsovereenkomst met terugwerkende kracht mag vernietigen op de grond dat die overeenkomst tot stand is gekomen onder invloed van bedrog door de werknemer en of de werknemer in dat geval het loon terug moet betalen.