De proeftijd: een kennismakingsperiode. Tijdens deze periode kunnen in beginsel zowel werknemer als werkgever de arbeidsovereenkomst direct opzeggen. Wanneer kan een proeftijd overeen worden gekomen en voor welke duur? En wat als een werknemer voorafgaand aan de contractueel afgesproken startdatum werkzaamheden verricht?

De overeen te komen duur

Een proeftijd kan worden aangegaan voor de duur van:

  • Maximaal één maand bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van langer dan 6 maanden maar korter dan 2 jaar. Let op: hier kan bijvoorbeeld bij CAO van worden afgeweken;
  • Maximaal twee maanden bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd langer dan twee jaar dan wel een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.

De proeftijd is voor beide partijen gelijk en dient schriftelijk overeen te worden gekomen. Let op: bij een tijdelijk contract van ten hoogste 6 maanden mag geen proeftijd worden afgesproken.

Rechtsgeldig beroep op arbeidsovereenkomst voor de duur van 6 maanden en één dag?

In de praktijk komt het  veelal voor dat er een arbeidsovereenkomst wordt overeengekomen voor de duur van 6 maanden en één dag zodat er toch een proeftijd kan worden overeengekomen.

Uit een recente uitspraak van de rechtbank Zeeland-West-Brabant volgt dat er niet alleen moet worden gekeken naar wat er in de arbeidsovereenkomst voor duur is afgesproken, maar dat het ook aankomt op hetgeen de contractspartijen over en weer redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.

Werkgever heeft volgens werkneemster gezegd dat de arbeidsovereenkomst voor de duur van zes maanden zou worden aangegaan (en dus niet voor zes maanden en één dag). Onder deze omstandigheden kan niet worden vastgesteld dat het de bedoeling van de werkgever was om een arbeidsovereenkomst van zes maanden en één dag aan te gaan, te meer partijen expliciet anders  hebben afgesproken (te weten: een arbeidsovereenkomst voor de duur van een half jaar). Kortom: er was geen rechtsgeldige proeftijd overeengekomen.

Voetnoot: Rb. Zeeland-West-Brabant 5 augustus 2024, ECLI:NL:RBZWB:2024:5825.

Wat als de feitelijke werkzaamheden reeds beginnen voor de ingangsdatum?

Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden behandelde een zaak waarin een werknemer (feitelijk) eerder was begonnen met zijn afgesproken werkzaamheden dan de startdatum die in zijn arbeidsovereenkomst vermeld stond.

Werknemer zou 1 juli 2014 beginnen als directeur. In juni 2014 ging werknemer echter al een aantal dagen aan de slag. De werknemer werd in de proeftijd (althans, zoals opgenomen in de arbeidsovereenkomst) op 31 juli 2014 ontslagen.

Het gerechtshof overwoog dat in een dergelijke situatie de proeftijd begint te lopen bij de start van de feitelijke werkzaamheden en dus niet op de in de arbeidsovereenkomst vermelde startdatum. Immers wordt vanaf dat moment de gelegenheid geboden aan de werkgever om een beeld te vormen van het functioneren van de werknemer. Het gerechtshof oordeelt dat in de onderhavige zaak de proeftijd op het moment van het proeftijdontslag reeds was verstreken. Kortom, de werknemer had niet ontslagen mogen worden en het achterstallige salaris van €59.500 bruto diende volledig uitbetaald te worden.

Voetnoot: Hof Arnhem/Leeuwarden 5/12/17, JAR 2018, 34

Over het algemeen geldt dat de kwalificatie van de start van de werkzaamheden vaak afhangt van de aard en omvang van deze werkzaamheden. Een korte kennismaking wordt bijvoorbeeld niet meteen als start van de werkzaamheden gezien in de rechtspraak. Ook is het relevant of de werknemer een vergoeding (denk aan geld of tijd) ontvangt voor de werkzaamheden en/of kennismakingsdag(en).

Afsluitend

Wees als werkgever alert. Let goed op dat er wordt voldaan aan de vereisten voor een rechtsgeldige proeftijd. Verder geldt wanneer de proeftijd eerder is aangevangen, dit tot gevolg kan hebben dat de totale duur van de proeftijd te lang is geworden of dat het ontslag buiten de proeftijd valt.

Heeft u vragen over de mogelijkheid tot het opnemen van een proeftijdbeding en de duur daarvan? Neem dan contact met ons op, wij helpen u graag verder.